Vertrouwen : springen zonder vangnet ?
Onze klant was ervan overtuigd. “Je kan medewerkers niet echt vertrouwen!”. Eén keer was hij een half uur vroeger op kantoor gekomen en toen stonden er drie bij de koffieautomaat en een andere zat op zijn gemak de krant te lezen.
“Vertrouwen”, vond hij, “moet je verdienen. En in afwachting daarvan kan je maar beter blijven controleren.”
Wat is vertrouwen ?
Vertrouwen is de sleutel tot succesvol ondernemerschap. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat organisaties met een cultuur gebaseerd op vertrouwen beter scoren dan hun concurrenten op vlak van omzet, productiviteit en engagement.
De klant van hierboven had dat ook gelezen. Hij had zelfs ooit een workshop voor zijn team georganiseerd om het onderlinge vertrouwen te bevorderen. Tijdens één van de oefeningen moest elk teamlid zich geblinddoekt achterover laten vallen vanop een stoel. De andere teamleden moesten haar of hem opvangen. Dat had voor veel spanning en hilariteit gezorgd. Maar achteraf leek het vertrouwen binnen het team er niet groter op geworden.
Over vertrouwen wordt in sommige organisaties veel gepraat zonder dat er veel aan gedaan wordt. Wat betekent vertrouwen eigenlijk ?
Op het werk loop je zelden geblinddoekt rond. Dit soort spelletjes zijn niet veel meer dan een leuke gimmick. Controle op aanwezigheid leidt alleen maar tot meer aanwezigheid; het heeft zeker geen positief effect op het resultaat.
Echt vertrouwen gaat ervan uit dat iedereen in een team of in een organisatie goede intenties heeft. De meeste mensen hebben daar geen problemen mee : mekaar vertrouwen vinden we over het algemeen prettiger dan mekaar wantrouwen. Daarom houden we ook niet van overdreven controle.
Maar om mekaar te kunnen vertrouwen heb je wel drie dingen nodig : eerlijkheid, respect en geloofwaardigheid.
Vertrouwen en eerlijkheid.
“Dat is niet eerlijk!”. Dat gevoel is één van de ergste frustraties uit onze kindertijd en ook later blijven we het bijzonder moeilijk hebben met oneerlijk gedrag. Van een organisatie verwachten we dat zij eerlijk is : dat iedereen er gelijkwaardig, onpartijdig en rechtvaardig wordt behandeld. Binnen een team weet iedereen zeer goed wie er de kantjes van afloopt; een management dat daar niet tegen optreedt kan je niet vertrouwen. Transparante communicatie is een ander voorbeeld : “het eerlijk zeggen”, ook als het gaat over een moeilijke boodschap bevordert het vertrouwen.
Vertrouwen en respect.
Medewerkers willen zich gerespecteerd voelen voor wat zij bijdragen aan de organisatie en voor wie zij zijn. Goede managers hebben oog voor beide : dragen zorg voor hun medewerkers en merken hun prestaties op. Respect begint met oprechte interesse tonen, en gaat verder met erkennen en waarderen, met ontwikkelingskansen bieden en met medewerkers betrekken. Wie merkt dat zijn mening ertoe doet voelt zich gerespecteerd.
Vertrouwen en geloofwaardigheid.
Geloofwaardigheid is wat medewerkers in de eerste plaats verwachten van hun leidinggevende. Het is een combinatie van expertise en van authenticiteit. Leidinggevende moeten betrouwbaar zijn. Zij moeten het durven opnemen voor hun team en zij moeten hun standpunt niet aanpassen aan wie er toevallig bij de vergadering aanwezig is. Geloofwaardigheid veronderstelt authenticiteit : medewerkers voelen onmiddellijk wanneer een manager maar een rolletje staat te spelen. Dat je als leidinggevende niet het antwoord op alle vragen hebt is niet zo erg zolang je durft toe te geven dat je het ook niet altijd weet.
Vertrouwen en kwetsbaarheid.
Dat is meteen de belangrijkste voorwaarde voor vertrouwen : je zelf kwetsbaar durven opstellen voor elkaar. Dat veronderstelt ook dat je fouten durft toegeven en dat je mekaar om hulp durft te vragen.
Als je mekaar vertrouwt dan voel je je veilig. Je durft je open stellen, je twijfels kenbaar maken, je zwakheden en verlangens tonen. In een team waar vertrouwen heerst komt dat vanzelf. Teamleden zijn er niet bang om de zekerheid van hun trapeze los te laten : ze weten dat de anderen er zijn om hen op te vangen.
Vertrouwen bouwen.
Om echt werk te maken van vertrouwen laat je de blinddoeken beter achterwege. Laat teamleden elkaar beter leren kennen. Praat met elkaar. Geef mensen de kans om over zich zelf te vertellen. Ga op zoek naar mekaars kwaliteiten. Wat draagt iedereen bij aan het team? Bij Indra Partners gebruiken we graag Insights als een hulpmiddel voor teamleden om zichzelf en elkaar beter te leren kennen en te waarderen. In onze workshops zorgen we ervoor dat een team een gezamenlijke positieve ervaring heeft : dat kan via een spel of via een andere opdracht. Samen resultaat behalen waarbij iedereen zijn of haar eigen sterkte kan inzetten verhoogt het onderlinge vertrouwen.
Op één punt had onze klant gelijk : vertrouwen moet je verdienen. Maar dan niet zoals hij het zei : door voetje voor voetje het wantrouwen weg te werken. Je krijgt terug wat je zelf gegeven hebt. Wie anderen vertrouwt zal ook zelf gemakkelijker vertrouwd worden. En voor iemand die je vertrouwt doe je graag dat beetje meer!
Geef een reactie