Brainstormen doe je beter alleen

“Onze soort is de enige creatieve soort, en die heeft maar één creatief instrument, de individuele geest en de bezieling van de mens. Niet is ooit door twee mensen gecreëerd. (…) Zodra het wonder van de creatie zich heeft voltrokken kan de groep dat opbouwen en uitbreiden maar de groep bedenkt nooit iets.” (*)

Toen de Amerikaanse auteur John Steinbeck dit opschreef in 1952 dacht hij in de eerste plaats aan industriële massaproductie maar intussen krijgt hij ook gelijk van onderzoekers die de courante brainstorm praktijken in bedrijven tegen het daglicht hebben gehouden. 

Brainstormen in groep werkt niet.

Als je op zoek bent naar een geheel nieuwe zienswijze of naar nooit eerder bedachte oplossingen organiseer je beter geen groepssessie waarin je met zijn allen aan het brainstormen slaat. In het beste geval komen daar veel ideeën uit maar weinig echt creatieve voorstellen.

Daar zijn verschillende redenen voor.

Omdat de verantwoordelijkheid voor het resultaat wordt over een hele groep wordt gespreid spannen we ons over het algemeen in groepsverband minder in dan als we alleen werken.

In een groep houden we ons in : om zelf gezichtsverlies te vermijden én om niet te ver boven het groepsgemiddelde uit te stijgen.

We laten ons te veel beïnvloeden door ideeën van anderen. De eerste suggesties in een brainstormsessie zetten te zeer de toon voor wat daarna volgt.

Intuïtief mag een brainstormsessie een zinvolle aanpak lijken, behalve dat het team zich achteraf opgeladen voelt met positieve energie moet je er niet te veel van verwachten.

Je kan dus beter in je eentje beginnen nadenken.

Denk echter niet dat een halve dag naar een leeg blad (of een lege Google doc) zitten staren je brein in een creatieve stemming zal brengen.

Onze hersenen zijn immers van nature redelijk lui en als we ze aan het werk willen zetten zal dat op listige wijze moeten gebeuren.  Dit zijn een paar technieken die daarbij kunnen helpen :

1. Bekijk het ook eens van een andere kant

Als je op zoek bent naar een oplossing voor een bepaald probleem, vraag je dan af waarom dat een probleem is. Herhaal die "waarom"-vraag nog een keer of vijf. Het is een eenvoudige techniek om snel tot de kern van een probleem te komen. Kleuters zijn daar van nature erg goed in.

Je kan de vraag ook omkeren of een probleem herformuleren als een kans. In plaats van "waarom verkopen we te weinig" kan je je je afvragen "hoe kunnen we ervoor zorgen dat we meer verkopen..".  Een frustratie wordt je op die manier een positieve uitdaging.

Breng je vraag terug tot een probleem dat oplosbaar is. "Hoe kunnen we meer klanten vinden voor dit product ?" is preciezer dan "Hoe drijven we onze verkoopcijfers op".

Ga op zoek naar alternatieve bewoordingen voor je vraag. Je brein associeert woorden met begrippen en ideeën en dus heeft jouw woordkeuze impact op het resultaat.

2. Laat je computer in de steek

Misschien herinner je je nog de lessen 'schoonschrift" van op school ? Vandaag kunnen we ons nauwelijks nog voorstellen dat we pen en papier zouden gebruiken om iets te noteren. Toch zou je dat beter wel doen als je je eigen creativiteit wil bevorderen.

Wanneer je met de hand schrijft stimuleer je drie verschillende zones in je brein, als je op een toetsenbord tikt slechts eentje. Je onthoudt beter wat je met de hand hebt opgeschreven. En wie schrijft krijgt meer ideeën. 

Volgens Amerikaans onderzoek zouden de hersenen van mensen met een verzorgd en goed leesbaar handschrift actiever zijn dan die van wie slordig letters op papier gooit.

Blijf dus niet te lang achter je computer zitten. Ga op zoek naar een schriftje en noteer daarin met pen of potlood wat er in je hoofd op komt.

3. Sta op en wandel

Als je te veel blijft hangen in je werksfeer dan dringen de meest originele ideeëen niet tot je door. Een lichte fysieke activiteit zoals wandelen stimuleert de hersenen.

Ga dus naar buiten. Trek het bos in of bezoek een museum. Herontdek de kunst van het flaneren. En als het buiten te hard regent, doe dan iets wat niets te maken heeft met het onderwerp dat je bezig houdt.  Lees een stukje in een roman. Rek je zelf eens lekker uit. Maak een tekening. Schenk je zelf een kop koffie. Kortom, gun je brein een korte break en laat het dan met frisse energie en een helder hoofd weer op gang komen.

4. Stop met kritisch denken

Achter in je hoofd zit een stemmetje dat voortdurend commentaar geeft op wat je doet of denkt. Dat stemmetje dreigt al snel te roepen dat een idee onhaalbaar is, te duur, te moeilijk, niet origineel genoeg. Luister daar niet naar en ga er vooral niet mee in discussie. 

5. Houd er op tijd mee op

Onze hersenen zijn niet ons meest gebruikte lichaamsdeel. Ze komen oefening te kort. Daarom word je van denken moe en als je moe bent moet je niet verwachten dat er nog veel uit je brein zal komen.

Stop dus op tijd. Laat het probleem los. Je meest creatieve ideeën komen vaak op onverwachte momenten. Het is dan wel zaak om iets bij de hand te hebben waarmee je die kan noteren. Daar dienen dat schriftje en die pen voor waarover we hierboven al schreven.

6. Blijf oefenen

Als je verwacht dat de ideeën op commando zullen vloeien, kan je lang blijven wachten.

Een creatieve ingesteldheid moet je onderhouden. Als je wil dat er bij werkgerelateerde vragen snel originele gedachten bij je opborrelen, zorg er dan voor dat de creatieve zone in je hersenen - de frontal cortex - regelmatig gestimuleerd wordt. Leer een muziekinstrument bespelen, of vertel je kinderen een zelfverzonnen verhaaltje. Probeer een paar nieuwe recepten uit of ga op reis naar een plek waar je nog niet eerder bent geweest. 

Creatief zijn is niet moeilijk. Het is in de eerste plaats een zaak van met een alert en open blik in de wereld staan, nieuwsgierig zijn naar nieuwe uitdagingen en niet bang om fouten te maken. 

Brainstormen in je eentje is leuk en zinvol maar alleen als je daarna de volgende stap zet : je gaat je eigen idee toetsen aan de mening van anderen. Mooier dan John Steinbeck kan ik dat niet formuleren : "Zodra het wonder van de creatie zich heeft voltrokken kan de groep dat opbouwen en uitbreiden". 

(*)  John Steinbeck, Ten Oosten van Eden, vertaling Peter Bergsma

Reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.